Studium przypadku

Roz­waż­my na­stę­pu­ją­cy ar­gu­ment dy­rek­to­ra pew­nej szko­ły:

Nasi ucznio­wie zdo­by­wa­ją wy­so­ko opła­ca­ne po­sa­dy i kon­ty­nu­ują stu­dia na re­no­mo­wa­nych uczel­niach. W sa­mym tyl­ko ze­szłym roku wy­sła­li­śmy jed­ne­go z na­szych stu­den­tów, Łu­ka­sza Bar­ty­cza­ka, do Ha­rvar­du na wy­dział pra­wa. Na pierw­szym roku Łu­kasz ze swo­imi wy­ni­ka­mi upla­so­wał się w 5% naj­lep­szych osób z gru­py. Za­tem war­to uczyć się w na­szej szko­le, po­nie­waż nasi ab­sol­wen­ci są w sta­nie osią­gać suk­ce­sy na eli­tar­nych uczel­niach.

Czę­sto uży­wa­nym ro­dza­jem świa­dectw, któ­ry wy­raź­nie kon­tra­stu­je z ba­da­nia­mi na­uko­wy­mi od­wo­łu­ją­cy­mi się naj­czę­ściej do du­żych prób, jest wy­ko­rzy­sta­nie szcze­gó­ło­we­go opi­su jed­ne­go lub kil­ku lub zja­wisk wspie­ra­ją­cych tezę. Ta­kie opi­sy są zwy­kle opar­te na ob­ser­wa­cji i wy­wia­dach ? nie­kie­dy mogą być głę­bo­kie, in­nym ra­zem ? po­wierz­chow­ne. Ta­kie opi­sy na­zy­wa­my stu­dia­mi przy­pad­ków.

Roz­mów­cy czę­sto roz­po­czy­na­ją wy­po­wie­dzi ma­ją­ce na celu prze­ko­na­nie ko­goś do cze­goś dra­ma­tycz­ny­mi opi­sa­mi przy­pad­ków. Na przy­kład, jed­nym ze spo­so­bów, aby pod­wyż­szyć wiek, od któ­re­go moż­na le­gal­nie spo­ży­wać al­ko­hol, jest przy­ta­cza­nie opo­wie­ści o wstrzą­sa­ją­cych przy­pad­kach mło­dych lu­dzi, któ­rzy zgi­nę­li w wy­pad­kach sa­mo­cho­do­wych, po­nie­waż kie­row­ca był pi­ja­ny. Stu­dia przy­pad­ków czę­sto są atrak­cyj­ne ze wzglę­du na ich barw­ność i szcze­gó­ło­wość, co po­bu­dza wy­obraź­nię. Po­li­ty­cy co­raz czę­ściej od­wo­łu­ją się w swo­ich prze­mó­wie­niach do przy­kła­dów, po­nie­waż wie­dzą, że bo­ga­te w szcze­gó­ły stu­dia przy­pad­ków po­wo­du­ją re­ak­cje emo­cjo­nal­ne. Ta­kie przy­pad­ki na­le­ży po­strze­gać ra­czej jako ude­rza­ją­ce przy­kła­dy lub aneg­do­ty niż do­wo­dy i mu­si­my być bar­dzo po­dejrz­li­wi wo­bec osób, któ­re je wy­ko­rzy­stu­ją.

Od­wo­ły­wa­nie się w dra­ma­tycz­ny spo­sób do na­szych emo­cji od­cią­ga nas od in­nych, bar­dziej od­po­wied­nich świa­dectw. Na przy­kład, wy­obraź so­bie hi­sto­rię czło­wie­ka, któ­ry tor­tu­ro­wał i za­mor­do­wał wie­le osób. Ludz­kie dra­ma­ty mogą do­pro­wa­dzić nas do zi­gno­ro­wa­nia fak­tu, że ta­kie przy­pad­ki są rzad­ko­ścią i że w cią­gu ostat­nich 30 lat aż 119 więź­niów z wy­ro­ka­mi śmier­ci oka­za­ło się nie­win­ny­mi i zwol­nio­no ich z wię­zie­nia. Uwa­żaj na ude­rza­ją­ce przy­kła­dy wy­ko­rzy­sty­wa­ne jako do­wo­dy! Choć stu­dia przy­pad­ków mogą być zgod­ne z tezą, nie po­zwól, aby ta zgod­ność cię zwio­dła. Za­wsze na­le­ży za­da­wać py­ta­nie: ?Czy po­da­ny przy­kład jest ty­po­wy i po­wszech­ny??, ?Czy ist­nie­ją moc­ne kontr­przy­kła­dy??, ?Czy przy­pa­dek zo­stał omó­wio­ny obiek­tyw­nie??.

Czy zda­rza się, że stu­dia przy­pad­ków mogą być uży­tecz­ne, mimo że nie są do­bry­mi do­wo­da­mi? Oczy­wi­ście! Po­dob­nie jak oso­bi­ste do­świad­cze­nia stu­dia przy­pad­ków wska­zu­ją na pew­ne moż­li­wo­ści, zja­wi­ska i kon­fron­tu­ją nas ze sta­ty­sty­ka­mi. Uła­twia­ją lu­dziom od­nie­sie­nie się do pro­ble­mu i po­tra­fią nim za­in­te­re­so­wać.